ایران و برنامه آزادی دریانوردی امریکا

از سال 1979 تاکنون دولت امریکا در حال اجرای برنامه‌ای به نام برنامه آزادی دریانوردی ایالات متحده است. هدف این برنامه، مقابله با ادعاهای دریایی کشورهای ساحلی است که از نظر امریکا مغایر حقوق بین‌الملل دریاها است. برنامه آزادی دریانوردی دارای دو بُعد سیاسی‌ـ‌حقوقی و نظامی است. بُعد سیاسی‌ ـ حقوقی این برنامه، گذشته از دیپلماسی حقوقی در زمینه حقوق دریاها، در قالب اعتراض رسمی به ادعاهای دریاییِ موردنظر نمایان می‌شود. اما در اجرای بُعد نظامی برنامه آزادی دریانوردی، نیروی دریایی امریکا علیه کشورهایی که به ادعاهای دریایی آن‌ها اعتراض شده، اقداماتی انجام می‌دهد که اصطلاحاً «اقدام عملیاتی» خوانده می‌شود تا از این رهگذر، ادعای دریایی مورد اعتراض به‌طور عملی به چالش کشیده شود. یکی از اهداف اصلی برنامه، آزادی دریانوردی ایران است که تاکنون بیشترین اقدامات عملیاتی علیه آن انجام شده است. برای واکنش به اقدامات عملیاتی در مواردی، کاربرد زور مجاز بوده و اعتراض دیپلماتیک به هرنوع اقدام عملیاتی ضروری است.